بازار کار ایران، فضایی نابرابر برای زنان
جدیدترین آمارهای مرکز آمار ایران نشان میدهد که شکاف جنسیتی در بازار کار ایران همچنان عمیق است. با وجود افزایش اندک نرخ اشتغال زنان در سال گذشته، نرخ بیکاری آنها نیز به طور همزمان بالا رفته است. این پدیده پارادوکسگونه، نشان از پیچیدگیهای موجود در بازار کار زنان دارد.
افزایش مشارکت اقتصادی، اما با چه قیمتی؟
دلیل اصلی این افزایش همزمان اشتغال و بیکاری، ورود تعداد بیشتری از زنان به بازار کار است. به عبارت دیگر، زنان بیشتری در جستجوی کار هستند، اما همه آنها موفق به یافتن شغل مناسب نمیشوند. این امر نشان میدهد که با وجود افزایش میل به کار در میان زنان، فرصتهای شغلی کافی و با کیفیت برای آنها وجود ندارد.
تفاوتهای چشمگیر بین زنان و مردان
نرخ بیکاری: نرخ بیکاری زنان بیش از دو برابر مردان است و این تفاوت به ویژه در میان زنان جوان و تحصیلکرده بسیار چشمگیرتر است.
نرخ مشارکت اقتصادی: نرخ مشارکت اقتصادی مردان به طور قابل توجهی بالاتر از زنان است، که نشان میدهد مردان به طور فعالتری در بازار کار حضور دارند.
بخشهای اشتغال: زنان عمدتاً در بخش خدمات مشغول به کار هستند، در حالی که مردان توزیع یکنواختتری در بخشهای مختلف دارند.
اشتغال ناقص: زنان بیشتر از مردان دارای اشتغال ناقص هستند، به این معنی که آنها به دنبال فرصتهای شغلی بیشتر و با درآمد بالاتر هستند.
چرا این شکاف وجود دارد؟
عوامل متعددی در ایجاد این شکاف جنسیتی نقش دارند، از جمله:
تبعیض جنسیتی: تبعیض جنسیتی در استخدام، ارتقاء شغلی و پرداخت حقوق، از مهمترین موانع پیش روی زنان در بازار کار است.
مسئولیتهای خانوادگی: انتظاراتی که از زنان برای انجام کارهای خانه و مراقبت از فرزندان وجود دارد، باعث میشود که آنها زمان و انرژی کمتری برای فعالیتهای شغلی داشته باشند.
کمبود فرصتهای شغلی: کمبود فرصتهای شغلی مناسب و با کیفیت برای زنان، به ویژه در برخی مشاغل، از دیگر عوامل موثر است.
راهکارها
برای کاهش شکاف جنسیتی در بازار کار ایران، میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
ترویج برابری جنسیتی: افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت برابری جنسیتی و مبارزه با کلیشههای جنسیتی.
حمایت از کسبوکارهای زنان: ارائه تسهیلات و حمایتهای مالی و فنی به زنان کارآفرین.
توسعه مهدکودکها و مراکز مراقبت از کودکان: برای کاهش بار مسئولیتهای خانوادگی بر دوش زنان.
تغییر قوانین کار: اصلاح قوانین کار برای ایجاد محیطی کار برابر برای زنان و مردان.
آموزشهای مهارتی: ارائه آموزشهای مهارتی و تخصصی به زنان برای افزایش قابلیتهای اشتغال آنها.
شکاف جنسیتی در بازار کار ایران، یک چالش جدی است که نیازمند توجه جدی سیاستگذاران و جامعه است. با اتخاذ سیاستهای مناسب و ایجاد فرصتهای برابر برای زنان، میتوان به بهبود وضعیت اشتغال زنان و کاهش فقر و نابرابری کمک کرد.